پاسخ اگرومورفولوژیک ژنوتیپ های محلی و اصلاح شده برنج ایرانی به شوری محلول غذایی

این مطالعه به منظور تعیین حساسیت 27 ژنوتیپ برنج محلیو اصلاح شده ایرانی نسبت به تنش شوری ناشی از کلرید سدیم به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در دو سطح شوری صفر و 100 میلی­مولار وسه تکراردر گلخانه تحقیقاتی مرکز پژوهشی کشت بدون خاک دانشگاه صنعتی اصفهان انجام شد. نتایج نشان داد که ژنوتیپ های برنج ایرانی از نظر ویژگی های اگرومورفولوژیک مورد مطالعه در شرایط شور و غیر شور تنوع ژنتیکی قابل توجهی با یکدیگر داشتند. همچنین، در بین ژنوتیپ های محلی شمال، اصلاح شده شمال و مرکزی ایران نیز تنوع چشمگیری در پاسخ به تنش شوری مشاهده شد. در مقایسه با اندام هوایی، ریشه گیاه برنج به تنش شوری حساس­تر بوده و با سرعت بیشتری به تنش پاسخ داد. حفظ سطح برگ سبز یا سبزبمان گیاه از عوامل مؤثر در تحمل به شوری ژنوتیپ های برنج بود. میانگین وزن خشک کل در ژنوتیپ­های محلی شمال، اصلاح شده شمال و مرکزی در تیمار غیر شور به ترتیب 94/0، 09/1 و 38/1 گرم در هر بوته بود، که در شوری 100 میلی­مولار کلرید سدیم به­ترتیب به 46/0، 59/0 و 58/0 گرم در بوته کاهش یافت. در بین ژنوتیپ های محلی شمال، اصلاحی شمال و مرکزی ایران به ترتیب دیلمانی، ندا و جوزدان بیشترین تحمل و ژنوتیپ های دم سرخ، شیرودی و زاینده رود کمترین تحمل به شوری ناشی از 100 میلی مولار کلرید سدیم را نشان دادند. از تنوع ژنتیکی ارقام برنج ایرانی در تحمل به شوری می توان در توسعه تحمل به شوری و نیز در راستای مدیریت زراعی تولید برنج در شرایط شور بهره برداری کرد.